Rola Matki w Ulu

Matka pszczela w rodzinie pszczelej ma za zadanie dbać o rozród pszczół, o utrzymanie optymalnej ilości pszczół w gnieździe. Dojrzałość płciową osiąga w piątym, lub szóstym dniu od wygryzienia się z komórki matecznej i wylatuje z ula. Pierwszy wylot z ula jest to lot orientacyjny w celu zapoznania się z okolicą, a dopiero potem wylatuje na swój lot godowy. Lot godowy jest lotem w celu odbycia kopulacji z trutniami, która to kopulacja odbywa się zawsze w powietrzu i z kilkoma lub kilkunastoma trutniami. Młoda matka, jak i trutnie odbywają loty godowe tylko podczas ładnej słonecznej pogody, dlatego jeśli po wygryzieniu się matki przez trzy do czterech tygodni nie nastąpi okres ładnej pogody, to matka traci zdolność zapłodnienia. Młoda matka pszczela podczas lotu godowego odlatuje od ula na dość dużą odległość, a powody są przynajmniej dwa. Pierwszym jest to że gdy trutnie podążają za nią to tak daleko dolatują tylko te najsilniejsze z najbardziej rozwiniętymi narządami lotu, węchu i wzroku, co daje gwarancję dobrego materiału genetycznego. Drugim powodem jest to
że w znacznej odległości od ula może spotkać trutnie z innych pasiek co daje możliwość pozyskania lepszych cech dla potomstwa, czyli roju. Podczas kopulacji matka zbiera nasienie od trutni i gromadzi je w zbiorniczku nasiennym gdzie jest ono przechowywane.

Po zakończeniu lotu godowego, jest to zazwyczaj drugi bądź trzeci dzień, młoda matka rozpoczyna czerwienie, to znaczy że zaczyna składać jajeczka. Jajeczka składa w taki sposób że wkłada ona odwłok do komórki w plastrze i przykleja je do dna po środku, w taki sposób że jajeczko stoi. Gdy matka jest wadliwa to wtedy jajeczka nie są przyklejone i nie rozwinie się z nich zdrowy czerw. Prawidłowo unasienniona matka składa dwa rodzaje jajeczek, zapłodnione i nie zapłodnione. Zapłodnienie jaja zależy od tego czy zatrzyma się ono w przewodzie jajowym i czy zostanie skropione plemnikami. Z jajeczka zapłodnionego złożonego do komórki wykluwa się pszczoła robotnica, a gdy złożone jest do komórki matecznika, wtedy rozwija się matka. Natomiast z jajeczka nie zapłodnionego rozwija się truteń. Zjawisko powstawania organizmu żywego z komórki nie zapłodnionej nazywamy dzieworództwem. W okresie gdy do ula napływa dużo nektaru rodzina pszczela wchodzi w okres silnego rozwoju i wtedy matka pszczela potrafi w ciągu doby złożyć 1800 jaj, a bywają też matki składające do 3000 jaj. Ilość składanych jaj zależy w dużej mierze od pszczół karmicielek, które regulują obfitość czerwienia poprzez ilość podawanego matce mleczka pszczelego, czyli pokarmu wysoko białkowego. Prawidłowo czerwiąca matka składając jaja posuwa się na plastrze po spirali nie zostawiając pustych komórek, natomiast czerw tak zwany rozstrzelony może świadczyć o tym że matka się starzeje bądź jest wadliwa, np. ma uszkodzone pazurki dzięki którym chwyta się za krawędź komórki podczas składania jaj. Objaw rozstrzelonego czerwiu może świadczyć też o zbyt bliskim pokrewieństwie matki i trutni które ją zapłodniły. Tutaj polecał bym wymianę matki na taką z poza naszej pasieki.